Kerjaya seorang Dietitian di Malaysia

Salam readers!

Bagaimanakah Ahad kalian? Minggu ni FH baru sahaja menjalani Program Transformasi Minda sebagai salah satu syarat pengesahan jawatan. Dalam 5 hari ni banyak juga la yang FH belajar peraturan sebagai seorang penjawat awam yang mendukung misi dan visi kerajaan dan secara lebih spesifiknya, UiTM.

Like... Seriously. FH seorang penjawat awam? This is serious.

OMG.

Sebenarnya kali ni FH nak cerita serba sedikit mengenai kerjaya Pegawai Dietetik yang FH dah ceburi selama 3 tahun ni. Sebelum tu FH kerja sebagai Nutritionist sekejap so tak boleh la nak kira sebagai pengalaman.

Well, masa tahun 2006, hampir 10 tahun lepas masa mula-mula FH ambil course ni di UPM, dalam 20 orang hanya seorang yang tahu apa itu Dietitian atau Dietetik. Muka berkerut, geleng kepala tanda tidak tahu apo bondo tu. Even doktor pun (especially seniors) masih tak dapat membezakan fungsi Dietitian dan Nutritionist.

Tapi Alhamdulillah sekarang ni bila sebut je kebanyakan respon nya begini

Oooo.. Dietitian

Bagi sudut kami yang dalam bidang ni, itu adalah satu kelegaan kerana akhirnya masyarakat dah mula sedar kewujudan kami. Tapi satu sudut lain pula, adakah itu bermakna makin ramai yang kena refer jumpa dietitian kerana penyakit mereka?

Errrkkk...

Mengikut kamus online:                       Dietitian : An expert on diet and nutrition

Ringkas sangat tu pengertian tapi it pretty much covers everything.

Di Malaysia, bidang ni agak muda. Less than 50 years kewujudannya dan Universiti Kebangsaan Malaysia ialah universiti tempatan pertama yang melahirkan graduan dalam bidang ni pada tahun 80-an.

In bermaksud, kalau yang belajar dalam bidang ini sebelum tahun 80-an, ialah dari universiti di luar negara. Singapura dan Brunei pula tidak menawarkan kursus Dietetik di universiti mereka, jadi Dietitian yang bertugas di hospital mereka ialah diimport daripada Malaysia dan beberapa negara lain. Menarik, kan?

Tipikal orang Malaysia bila tanya pasal belajar apa, soalan seterusnya akan tanya, nanti boleh kerja apa? Jadi mari FH cerita serba sedikit apakah prospek kerjaya seorang graduan Dietetik.

#1 Pegawai Dietetik Klinikal

Mengikut anggaran FH, di Malaysia ni paling ramai bekerja dalam bidang klinikal. Bidang klinikal bermaksud berkhidmat di hospital kerajaan ataupun swasta untuk memberikan perkhidmatan kepada pesakit. Sekurang-kurangnya, mesti ada satu Dietitian yang bertugas. Perkhidmatan in-patient ini contohnya, bed-side counseling, dan membuat perskripsi bagi oral nutrition supplement dan enteral feeding (pemberian makanan melalui tiub).

#2 Pegawai Dietetik di Klinik Out-Patient

Ada juga sesetengah graduan yang bekerja di klinik yang menawarkan khidmat rundingan kaunseling kepada pesakit mereka. Klinik yang dimaksudkan ialah Klinik Kesihatan ataupun klinik swasta. Di sini, disamping memberikan kaunseling mereka juga terlibat dengan program promosi kesihatan yang lain. Bagi sesetengah klinik kesihatan kerajaan, mereka juga perlu membuat lawatan rumah ke rumah bagi pesakit yang memerlukan pemantauan enteral feeding.

#3 Pegawai Dietetik Katering

Di setiap hospital mesti ada pihak pembekal makanan kan? Jadi setiap syarikat yang hendak membekalkan katering hendaklah mempunyai seorang Pegawai Dietetik yang bertindak sebagai penyelia dalam penyediaan makanan pesakit dari sudut portion, resepi dan sebagainya. Bagi FH, tugas dietitian katering ni memerlukan banyak kekuatan fizikal dan masa ni memang paling kurus lah. FH pernah kerja sebulan dan turun 5 kg! Haha.. Adakah FH patut kembali bekerja sebagai Catering Dietitian?

Bukan sahaja bagi pembekal makanan di hospital, tetapi ada juga syarikat katering lain seperti MAS Catering yang juga memerlukan Dietitian untuk menguruskan menu passanger dan sebagainya. Paling baru, Dietitian yang menyediakan menu khas untuk syarikat yang menyediakan makanan dan menu secara pakej selama sebulan. Bagi FH, sepatutnya Dietitian patut menjadi consultant kepada syarikat begitu supaya dapat memantau sejauh mana menu tersebut bersesuian dengan pelanggan.

#4 Pegawai Dietetik di Institut Sukan

Setiap sekolah sukan ataupun institut sukan seperti Institut Sukan Negara (ISN) juga menawarkan jawatan Pegawai Dietetik. Menurut fahaman FH, tugas mereka ialah merangka diet bagi atlit yang menjalani persediaan untuk sukan tertentu. Kadang-kadang ada juga yang ikut kontijen negara ke temasya ataupun kejohanan.

#5 Pegawai Dietetik dalam bidang research

Selain daripada mereka yang berminat melanjutkan pelajaran dalam bidang dietetik ke peringkat Master dan PhD terdapat juga beberapa institusi seperti Institut Kesihatan Umum (IKU) yang menawarkan jawatan dalam bidang kajian samada tetap atau kontrak. Selain daripada itu juga boleh menjadi research assistant kepada pensyarah yang sedang menjalankan kajian dalam bidang dietetik.

#6 Pegawai Dietetik/ Clinical Instructor (CI)

Ini salah satu cabang baru bidang Dietetik di mana universiti diwajibkan menghantar pelajar yang sedang menjalani latihan klinikal di hospital diletakkan di bawah penyeliaan CI Universiti. Inilah kerja FH sekarang. Setiap tahun dari Februari-Jun FH akan menyelia student di hospital. Disebabkan FH masih single dan tiada komitmen, jadi FH sengaja pilih untuk ke Sarawak, JB, Kuantan dan tahun depan, ke Alor Setar untuk menyelia student. Yang seronoknya bila menjadi CI, kita dapat praktis kan kerjaya sebagai seorang Dietitian dan dalam masa yang sama, berkongsi ilmu dengan pelajar. Juga, dapat meronda satu Malaysia. Hehehehe.

Kerjaya yang FH sebutkan di atas ialah bagi jawatan yang dinamakan sebagai Pegawai Dietetik. Namun, harus kita ingat tak semestinya kita ni akan kerja dengan jawatan Pegawai Dietetik sahaja, kalau belum rezeki nak dapat kerja sebagai Dietitian, ada beberapa pilihan yang ramai juga dah kerja termasuklah FH sendiri.

#7 Nutritionist

Kerjaya nutritionist ni lebih luas di Malaysia. Antaranya di syarikat yang menjual produk kesihatan seperti GNC, Herbalife, Himalaya, produk fitness seperti Ergo Nutrition, produk jus kesihatan seperti La Juiceria, dan juga produk susu seperti Anlene dan Dutch Lady. Selain daripada itu, beberapa farmasi seperti Guardian, Watson, Wellness juga memerlukan pekerja yang berpengetahuan dalam bidang pemakanan bagi menjaga bahagian supplemen bagi meningkatkan jualan. Macam FH, dulu FH kerja di Aeon Wellness selama setahun setengah. Drawback nya bila kerja retail, kita kerja ikut shift. Jadi kita kena biasakan diri dengan jadual kerja yang bekerja pada hujung minggu dan public holiday.

Di sektor swasta, graduan dietetik boleh menjadi nutritionist, tapi untuk sektor kerajaan, graduan dietetik akan disalurkan permohonan ke jawatan pegawai dietetik.

#7 Nutrition Representative/Sales Representative

Bagi yang berminat dalam bidang marketing dan ada skill tertentu dalam jualan, adalah digalakkan menjadi Sales Rep kepada syarikat yang menjual produk kesihatan. FH respect mereka yang pilih kerjaya sebagai Nutrition Rep atau Sales Rep ni sebab mereka perlu ada keyakinan yang tinggi dalam meyakinkan pelanggan.

Sales rep ini tugasnya kepada memberi pengetahuan tentang produk samada kepada customer ataupun penjual.

#8 Dietitian Fitness
Ini satu bidang baru di mana seorang Dietitian terlibat dalam aktiviti kecergasan contohnya Jom Kurus 1 Malaysia dan Jom Fit macam beberapa orang sahabat FH yang menjadi Team Leader beberapa kawasan atau zon. Bagi FH perkara ini sangat bagus kerana siapa lagi yang patut berkongsi maklumat yang betul mengenai pemakanan kepada peserta melainkan orang yg ahli dalam bidangnya kan? Salah satu subjek yang diajar di universiti juga ialah Sport Nutrition jadi memang bidang kecergasan ni berkait rapan dengan diet. Memandangkan fitness sekarang ialah satu sahutan yang disambut dengan baik sekali oleh rakyat Malaysia, adik-adik boleh cuba ceburi bidang ini dan kumpul pengalaman. Mana tahu boleh hasilkan buku macam kawan FH si Keyo aka Khairul Azuan aka Khairul Dietitian tu. 

Sebagai penutup, satu perkara yang FH nak pesan kepada graduan dan bakal pelajar bidang Dietetik ni, walaupun bidang ini kelihatan kecil skopnya di Malaysia, peluang untuk bekerja adalah terpulang kepada bagaimana kita membawa diri kita dalam pasaran. Selain daripada menghadap buku dan facebook/instagram 24 jam, bergiat aktif dalam persatuan memang banyak membantu membentuk diri kita sebagai manusia yang tahu cara membawa diri dalam masyarakat. Sia-sia je belajar 4 tahun dekat universiti tapi cara jawab telefon pun tak reti. Satu lagi, belajar cara komunikasi yang betul dengan pensyarah, supaya tidak menggunakan ejaan yang pelik pelik dalam whatsapp. 

Akhir sekali, FH ada tonton Beyond Translation tadi di Astro, rancangan oleh Mizz Nina masa dia menemubual Fellow Islamic Studies, Oxford University, Dr Afifi Al-Akiti. Dr Afifi berkongsi mengenai 6 Pesanan Imam Syafie:

1) Take care of your quick mind

2) Have a zeal/passion for knowledge

3) Iftikar. Be humble

4) Go beyond your comfort zone

5) Have the teachers' inspiration

6) Have a long life

Sekian, Wassalam.

p/s: Adik-adik ada sebarang persoalan mengenai kerjaya Dietitian? Sila rujuk cara untuk hubungi FH di link disediakan. Thanks!